Duyu Bütünlemesi Nedir?

Dış dünyanın uyaranlarını görme, koklama, duyma, dokunma, tat alma organlarımız aracılığıyla algılama yeteceğimize ve bunu yapmamızı sağlayan organların işlevine duyu deniyor. Çevreden ve gelen uyaranlarla bilgileri hissetmemiz, algılamamız ve kendi hakkımızda hissettiklerimiz duyu bütünlemesi sayesinde meydana gelir. Sosyal ve duygusal gelişimimiz sağlıklı bir duyu bütünleme ile mümkündür. Peki duyu bütünlemesi nedir ?

Öğrenme sorunları ve davranış problemleri yaşayan çocukların ailelerinin sıklıkla araştırdığı duyu bütünlemesi nedir konusu son zamanlarda uzmanlar tarafından sıklıkla bahsediliyor. Farklı türde ve özellikle duyu bütünleme çalışmaları sayesinde olumlu sonuçlar elde edilebilen bir konu olan duyu bütünlemesi nasıl yapılır sorusuna cevap ararken, farklı teknik ve materyalleri inceleyelim.

Duyu bütünleme bozukluğu nasıl anlaşılır?

Duyu bütünlemesi nedir konusuna giriş yaparken kendimizde veya çocuğumuzda bu sorunun olduğunu nasıl anlarız diye düşünmeden edemiyoruz. Yaş gruplarına göre farklılık gösteren gelişim tepkileri eksik veya dengesiz olduğunda çocukta duyu bütünleme bozukluğu olduğunu söylemek mümkündür.

Bebeklerde duyu bütünleme sorunu olduğunu gösteren işaretler

• Telaş hali
• Çok aktif olma
• Uyku sorunları
• Kaslarda zayıflık
• Emme sorunları
• Oturmakta zorluk
• Konuşmada zorluk
• Yıkanmayı reddetme
• Çabuk korkma eğilimi
• Hareket etmeme isteği
• Keşif sorunları, meraksızlık
• Baş aşağı durmaya dayanamama
• Yavaş yuvarlanma, yavaş hareket
• Ellerini sürekli yumruk yapma eğilimi
• Oyuncakları ve ellerini birbirine çarpamama

Ufak çocuklarda duyu bütünleme sorunu olduğunu gösteren işaretler

• Kaslarda güçsüzlük
• Konuşma sorunları
• Sakinleşme güçlüğü
• Çizme ve boyama yapamama
• Oyuncaklarına zarar verme eğilimi
• Sallanmak veya zıplamaya karşı tepki
• Yaşına uygun oyuncaklarla oynayamama
• Yaşıtları veya diğer çocuklarla iletişim güçlüğü

Okul çağı çocuklarında duyu bütünleme sorununun olduğunu gösteren işaretler

• Zayıf kaslar
• Dikkat sorunları
• Aşırı aktif tavırlar
• Özgüven sorunları
• Duştan hoşlanmama
• Direktifleri takip edememe
• Akranları ile iletişim sorunları
• Dik oturamamak, yatma eğilimi
• Bazı konulara aşırı tepkiler verme eğilimi

Duyu bütünlemesi terapisinde neler yapılıyor?

Teşhis konduktan ve bir uzman tarafından onaylandıktan sonra ortaya duyu bütünlemesi nasıl yapılır sorusunu çıkıyor, zira duyu bütünleme aktiviteleri yapılarak doğru bir tedavi uygulanmadığında hem kısa hem de uzun vaadede psikolojik problemlerin ve sosyal sorunların ortaya çıkması kaçınılmaz olabiliyor.

Duyu bütünleme terapisi konusunda uzman bir isimle görüşmek ve terapi sürecini planlayarak özel olarak tasarlanmış duyu bütünleme etkinlikleri ve duyu bütünleme oyuncakları kullanarak yol almakta fayda var.

Duyu bütünleme teknikleri nelerdir?

Bir uzman tarafından çocuğun ihtiyaçlarına göre özel tasarlanmış bir program çıkartmak en idealidir. Ancak her terapide olduğu gibi bütünsel bir yaklaşım için ailenin de sürece dahil olması kaçınılmazdır. Duyu bütünlemesi nedir ve duyu bütünlemesi nasıl yapılır konusunda ailelerin de bilgi sahibi olarak, evde de bazı teknikleri uygulaması, süreci kolaylaştıracaktır.

• Balon üfleme
• Karşılıklı top atma
• Tırmanma alıştırmaları
• Köpükten balon yapma
• Oyun hamuru ile oynama
• Plates topunda yuvarlanma
• Çarşafı salıncak yaparak sallanma
• Toprakla, kumla, çamurla oynama
• Yatakta veya trambolinde zıplama
• Farklı materyallerden yapılmış oyuncaklarla oynama

Duyu bütünlemede hangi oyunlar ve materyaller kullanılır?

İster bir terapist ile çalışın, ister vede duyu bütünleme konusunda çocuğunuza destek vermeye karar verin duyu bütünleme ürünleri ve duyu bütünleme materyalleri ile çalışmak hızlı yol almanızda oldukça önemli yardımcılardır. Duyu bütünleme için yaş gruplarına farklılaşan ve yaşanan soruna lokal olarak dokunmayı sağlayan duyu bütünleme oyuncakları kendi içinde gruplara ayrılır.

Dengeyi sağlamakta zorluk çekenler için özel üretilmiş plastik ve ahşam denge tahtaları, sünger denge kütükleri, denge salıncakları ve tek ayak üzerinde durma egzersizine olanak sağlayan havalı denge aleti gibi ürünler en çok tercih edilen duyu bütünleme materyalleri arasındadır.

Denge duyusunun gelişimini destekleyen tırmanma duvarları, bisikletler, aktivite parkurları, trambolinler, pilates topları, salıncaklar ve ahşap yürüme blokları da duyu bütünlemede kullanılan araçlar arasında.

Dokunma duyusunun geliştirilmesinde dokunsal (taktil) duyu bütünleme oyuncakları ve materyalleri kullanılır. Bunlar pop it push, farklı materyallerden üretilmiş duyu topları, duyu süngerleri, dokunsal yastıklar ve farklı yüzey tiplerine sahip materyaller, terapi fırçalarıdır.